Бірақ бір ескерту – сахнаға пимамен шығуға болмайды, туфли кию керек», — деді.

Ол кісі сізді теледидардан жиі көретінін айтып: «Сәкен Сейфуллинге ұқсайтын жігіт қой, қабылдаймын» деді», — деп жақсы хабар айтты.

«Ал әңгімеміз жарасып кетсе ше?» «Жазушы кісісіз ғой, ол жағын өзіңіз көрерсіз», — деді ол.

Келгеніңе рақмет!» — деді.

Жазушыға керегі – ой мен тіл, ол сізде толығымен бар екен», — деді.

Асығып отырсың ба?» — деді.

Мынау өзі бір «стандартный жұмыс», шаршайсың», — деді.

«Не болды, Сәке?» — деді ол.

«Кешірім сұрайтын ештеңесі жоқ, жақсы демалдым!» деді.

«Бүгін үйге барған соң Зухра Шариповнаға «осындай дос таптым» деп айтамын, сені үйге шақырамыз», — деді.

Менде нөмірі бірінші дос жоқ», — деді.

Енді қандай шаруа бар, соны айт», — деді.

Менің де қолымнан бірдеңе келеді, бір жақсылық жасайын», — деді.

Ғамзатов, Айтматов сияқты данышпандар осы сөзді айта алмап еді ғой», — деді.

Аспаннан жерге түсу керек, бізге тіл-көз жақпайды», — деді.

Мен Аллаға сенемін, Абай «Алланың өзі де рас, сөзі де рас» деді ғой.

Сәбең: «Тағы біреуін сал», — деді.

Ол кісі: «Мәриям, басқа ыдысқа құйып бер», — деді.

Сенің қасиетің қасіретке айналып бара жатыр, сақтан!» — деді Сәбең.

Сенің де шығармаң сондай тәтті болып кетсе, онда оны ешкім оқымайды», — деді.

Сен Әуезов боласың», — деді Қабдешке.

Маған бұрылып: «Сенің кескін-келбетің Мұқановты еске салады», — деді.

«Лениншіл жас» па?» — деді.

«Өй, өзің бір дөкей бастық екенсің ғой», — деді.

– Ала алмаған себебім былай: бірінші түскенде-ақ алатын едім, Қонаевпен достығым бар, ел-жұрт «сен аласың» деді, сөйтіп тұрғанда бәйгеге Ғафу Қайырбеков қосылды.

Ғафу Қайырбеков маған: «Ағаңмен таласпа», — деді.

Сол кезде Сырбай маған қарап: «Әй, ұят болады, болмайды», — деді.

Жолыңды бер», — деді.

Мен тұрғанда сыйлық аласың ба?» — деді.

Давай, қой», — деді.

Маған әкеліп: «Мынаны бәрі мақтады, сен шыныңды айт», — деді.

Олар «жазып бер» деді.

Қандай бұйымтайың бар?» — деді.

«Сен рұқсат бердің бе?» — деді.

Құралайға қарап: «Сіз жақсы сақталыпсыз», — деді.

Оны Алаш қайраткерлері «Алаш шаһбазы» десе, енді бірі «Нағыз мұсылман» деді.

Ақша төлейді екен», – деді.

– Әй, бала, – деді ол.

Дутовты өлтірген Шадияров емес, ұйғырлар деді.

Шешеме: «Ит оқу болса да түс деп өзің айттың ғой, бір ит оқуға түсіп келдім», – дедім, ол: «Оқи бер», – деді.

Йоханнесбург!» деді ішінен.

– Қазір он минуттан кейін бастаймыз, – деді ақша жүзі алабұртып.

Бастайық, – деді ақын, – елді күттіріп қойғанымыз жарамас!

– деді директор.

– Көрмені төмендегі фойеге қою керек еді ғой, – деді Арыстан.

– деді күркіреп.

Мұндай думан күнде болмайды, – деді ақын.

– деді кимешекті кейуана, – Айналайын, халқым!

Қолыңды жай, аналық ақ батамды берейін, – деді елжіреп.

– деді ақын шын риза болып.

– деді Арыстан қарап тұрмай, – Толтырып бір тартып жіберсе, өмір жадырап, көңіл жарқырап шыға келеді.

– Өзімізден жусан иісі аңқып тұр ғой, – деді Арыстан арсалаңдап.

– Қайтайық, – деді Орал, – есен-аманы­мызда қарекет қылып, үйге жетіп алайық, аға.

– Халық емшісін шақырыңдар, – деді ақын.

– Ол кісі қайтып кеткен шығар, – деді Нұрбек жанарын төменге салып.

– деді ақын.

– Терезені булап жібергендеріңізге қарағанда, біреу сіздерді улап жіберген тәрізді ғой, – деді таксист те қарап отырмай, жигулиінің маңдай шынысын сипалап.

Бірақ анау ақынның кешіне қатыса алмай өкініп отырмын, – деді таксист Мәдениет үйі алдындағы жарнамаға иек сілтеп.

– деді ақын масат­танып.

– деді ақын.

– деді таксист жігіт көзі ақиып.

– деді ақын риза болып, – Түс те көліктің артындағы мылтықты алып шық.

– деді жүргізушіге ұмсына тақалып.

– деді Арыстан.

– деді ашынған таксист.

– деді Орал, – Сіз айтып отырған, кешіне қатыса алмай қалған ақыныңыз – осы кісі!

Құдай біледі, – деді Қайыр да.

– Мен ол емеспін, – деді ақын қызбаланып.

Жүріңдерші, – деді шарасыз таксист.

Осылай жөнге келсеңші, – деді ақын риза болған рәуішпен.

– деді Арыстан мен ақын қосарласып.

– деді ақын.

Ал біз одан әрі Оңтүстік-Шығысқа барамыз, – деді Орал бет-жүзі қыртыстана жымиып.

– деді ақын бұрылып.

– деді кенет көңілденген Қайыр.

Соларға кетейікші, – деді ақын әбден масаттанып.

Әрі кетсе, Оңтүстік-Шығысқа барам, – деді таксист.

– Йоханнесбург сол Оңтүстіктің астанасы ғой нағыз, – деді Қайыр.

– деді таксист кенет көлігін тежегішті тебе тоқтатып, – Сендер ақынсыңдар ма шынымен, әлде, менің есім ауысқан ба?

– Жүре беріңіз, аға, – деді Қайыр, – орыс­ша ауыр сөйлемей, боғауызын айтпай, «Йоханнесбург» деп жұмсартып отырғаным ғой.

Мен жайлап аяңдай берейін, – деді таксист аң-таң болып.

Өзіңді қызметке қабылдандым деп есептей бер, – деді ақын.

Мекенжайын айтыңыздар, – деді таксист «Шығыс-5» шағын ауданына бұрылып жатып.

Арыстан, мылтықты алып кел, – деді ақын көлік Қалыбай үйінің ауласына доғарылған бетте.

Ойбай-ай, жігіттер, қойыңдар, – деді таксист шарасыз жалынышты үнмен, – Менде монтировка бар, – деп, ақырын күбірледі сосын сол қолымен көлік еденін қармап.

– деді ақын ызбармен.

– Кетсек, кеттік, – деді Арыстан.

– Енді тоқтаңдар, – деді сол кезде таксист, – қаншама жерден соншама уақытымды алып, келдіңдер.

– деді таксист ақиып.

Пушкин мен Дантес…» деді күбірлеп.

«Мен азаттықты ғана жырлаймын бүгін, – деді ақын.

– Уа, қойыңыз, аға, – деді Қалыбай ештеңе түсінбей.

– деді ақын ақырып.

– деді ақын.

– деді ақын.

– деді ол да жыламсырап.

– деді Арыстан ақиып, – Мылтығым-ай!

– деді Қайыр терезеден түнгі далаға үңіліп.

– деді ақын ашынып.

– деді Қалыбай тебіреніп.

– деді үй иесі.

– Мен саған азаттық сыйлаймын, – деді ақын тотықұсқа ұмсынып, – Азаттық деген – ұлы ұғым.

– Ондай адамды танымайды екем, – деді ақын кеше не болғанын қапылыста есіне түсіре алмай.

– деді ақын тебіреніп.

– деді ақын…

Бұлардан бір сырға жасатып алам ба?» – деді.

– Ал, қане, ішке кіріп, ауылдан келген дәмнен ауыз тиіңіз, – деді.

– Жо-жоқ, – деді Назгүл қысылып.

– Жарайды, – деді сонсоң ақырын үн қатып.

«Нартәуекел, – деді Назгүл іштей.

– Әңгіме айтыңыз, – деді ол бірінші рюмкадан соң Сәруарға қарап.

– деді Сәруар стол үстінде жатқан қалтателефонына қарап иек қағып.

– деді ол Сәруардың жүзіне тесіле қарап.

– Рұқсат болса, мен қайтайын, – деді асығып.

– деді Назгүл оның ып-ыстық деміне тұншығып.

–деді ол қуанып.

– Мен бірер күнге Лизаға барып келсем бе деймін, – деді.

барып қайт, – деді еріксіз келіскендей салқындау шырай танытып.

«Ур-ра!» деді Назгүл іштей шаттанып.

Болашақта біраз салмақты дүниелер жазуы мүмкін, – деді.

Бәрі біткенін қалады, тыншыса екен деді.

– деді Жарым.

Ол ауырып жатыр, – деді.

– Мама, – деді Жарым.

– Мама, – деді Жарым тағы.

– Мира, Мира, тұршы, – деді.

Тез, – деді ашулы үнмен.

– Кетемін, – деді Ожарға.

– Кетсең кет, – деді.

Түні бойы сонымен бірге болады, – деді.

– Ажырасамын, – деді Мира бір кезде.

– Ажырассақ ажырасайық, – деді Ожар.

– деді.

– Ажыраспаңыздаршы, – деді.

Шешеме: «Енді не істейміз?» – деп едім, ол кісі иығын көтеріп: «Ауладағы кішкене жерден басқа ештеңеміз жоқ қой», – деді.

Сыған әйел менің алақаныма қарап: «Соғысқа бармайсың, профессор боласың», – деді.

Ал Тұрсынбек Мәлібековке: «Офицер болып қаласың», – деді.

Қасымызда кейіннен атақты адам болған Шахмардан Есеновтың туған ағасы Шахизат Жорабеков тұрған еді, соған: «Сен де офицер боласың, бірақ аман қайтпайсың», – деді.

Бірде, 1945 жылдың мамыр айында, орысымыз бар, белорусымыз бар, бір топ жігіт ұшақтың қасында әңгімелесіп тұр едік, әлдебір брезент киген шені жоғарылау біреу келді де: «Қане, ұшақпен ұшып, кім өнерін көрсетеді?» – деді.

Сені әскери әуе академиясына жіберу керек», – деді.