Және де бұл – ұзақ жолдың, тағдыр жолының алдындағы үнсіздік секілді екеуіне де ауыр тиді.

Және де бұл – ұзақ жолдың, тағдыр жолының алдындағы үнсіздік секілді екеуіне де ауыр тиді.

Тіпті, тіркеуден де өтіп қойдым.

– Дегенмен, оның шығармаларында сіз таңғалатындай ештеңе де жоқ.

«Хамелеон», «Шенеуніктің өлімі», «Құндақтаулы адам» – кеше болған, бүгін бар, ертең де өмір сүре беретін жандар.

Мен де…

Ол өзінің кеудесінен қандай жалынды сөздер шығып жатқанын білген де, түсінген де жоқ.

Ол өзінің кеудесінен қандай жалынды сөздер шығып жатқанын білген де, түсінген де жоқ.

Олар сөйтіп, ұшып-ұшып келді де, аққудың мамығындай жұп-жұмсақ ақша бұлттың үстіне қона кетті…

Күндегі әдеті бойынша қызын балабақшаға, Сәкеңді қызметіне шығарып салған соң Назгүл үйде жападан-жалғыз қалып, ешқашан да, ешкімге де бас имейтін тәкаппар уақытқа ренжиді.

Қазір Назгүлге оның түрі де, даусы да жиіркенішті.

Оның ар жағында қорғайтын күн де алыс емес.

Сені де, елді де сағындым.

Сені де, елді де сағындым.

Ал ол болса, осынау қуанышты күндердің бәрінде де сол баяғы сиқырлы, құдіретті көркем сөз – әдебиет туралы айтумен болды.

Бүгін де шет ел аспаптарын музей қорына алу үрдісі жалғасын тауып келеді.

Музей тек ағартушылық және насихат жұмыстарымен ғана емес, сонымен қатар музей коллекцияларын ғылыми тұрғыдан зерттеу жұмыстарымен де тұрақты түрде айналысады.

Қазіргі пандемия кезінде де музей жұмысын еш тоқтатпай, уақыт пен жағдаяттар талабына сай «онлайн форматта» жалғастырып отыр.

«Мұндай жағдай ертең де болатынын» оқырман бүгін көңіліне түйсе екен дейді.

Ай түгілі, әшейінде шыпырлап тұратын жұлдыздардан біреуі де жоқ.

Екеуі де.

Сонда біз Сынық екеуміз де екі жаққа ажырап қалатын болдық па?

Олардың өткені де, болашағы да – қазір, қазіргі уақыттың болмысы.

Жоғалтықым келмейді десе де.

Сонысымен де қызық.

Ғасырлар бойы соққан жел бұл үйді әбден тоздырды, үй туралы аңызды да соққан жел өзімен бірге ұшырып әкетеді де, бұл үй баяғы үрей құшағында қала береді.

Оны ешкім де көріп үлгірмейді.

Кімдікі екенін де дәл солай.

Сенбесек, бәріне де күмәнді едік.

Сөйтем де құлағымды елге түрем,

Әуенін естимін де тербетілем.

Бізге де түсетіндей сонау жақтан.

Тіпті, Еліміз Тәуелсіздік алғаннан кейін де оларды іздеген пенде болған жоқ.

Сенетін болып бару үшін де алдағы келер жат ғасырларға,

Артынан іздеп келген сол ағайындарды танымай қалып, салқын амандасып жататындарды көріп, бетімізден отымыз шыққан күндер де болған.

Бірақ, соғыста тұтқынға түсіп, жырақта қалған анау боздақтарды Тұмағадан басқа іздеген, сұраған ешкімді көргем де, естігем де жоқ.

Бірақ, соғыста тұтқынға түсіп, жырақта қалған анау боздақтарды Тұмағадан басқа іздеген, сұраған ешкімді көргем де, естігем де жоқ.

Сондықтан болар, ғасырға жуық осы ғұмырыңыздағы өзіңіз асқан асулар мен бел-белестерден түйгеніңіз де, түсінгеніңіз де жетерлік қой деп, ең алдымен адам өмірінің мәні не, сәні не екендігі туралы білгіміз келіп отыр.

Сондықтан болар, ғасырға жуық осы ғұмырыңыздағы өзіңіз асқан асулар мен бел-белестерден түйгеніңіз де, түсінгеніңіз де жетерлік қой деп, ең алдымен адам өмірінің мәні не, сәні не екендігі туралы білгіміз келіп отыр.

Мемлекет құру мәселесіне де осы қоғамдасу жеткізген.

«Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та, бар, қалан» деген Абай сөзінде осы өмірдің мәні де, сәні де тұрған сияқты

«Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та, бар, қалан» деген Абай сөзінде осы өмірдің мәні де, сәні де тұрған сияқты

«Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та, бар, қалан» деген Абай сөзінде осы өмірдің мәні де, сәні де тұрған сияқты

Ол кісі де соғысқа аттанып, Курск майданында опат болған болу керек, әйтеуір, хабарсыз кетті.

Қасымызда кейіннен атақты адам болған Шахмардан Есеновтың туған ағасы Шахизат Жорабеков тұрған еді, соған: «Сен де офицер боласың, бірақ аман қайтпайсың», – деді.

Соларды тиеп алып майданға қарай кетіп бара жатқан эшелонды фашисттер аспаннан бомбалап, түгін де қалдырмай, құртып жіберді.

Бірде, 1945 жылдың мамыр айында, орысымыз бар, белорусымыз бар, бір топ жігіт ұшақтың қасында әңгімелесіп тұр едік, әлдебір брезент киген шені жоғарылау біреу келді де: «Қане, ұшақпен ұшып, кім өнерін көрсетеді?» – деді.

Мен ұшаққа отыра қалып едім, әлгі кісі де артымдағы нұсқаушы отыратын орынға жайғаса кетті.

Сөйтіп жүріп институтты үздік белгімен бітірдім де, өзім оқыған институтқа тарих пәнінен оқытушы болып қалдым.

Өзіңізді білетін жұрттың айтуы бойынша, міншіл де, сыншыл да емес, нағыз шыншыл адамсыз.

Оның белгілі бір себептері де бар.

Шындығымды айтайын, біршама жетістіктерге жеттім десем де, өзіме өзімнің көңілім сонша толмайды.

Тіпті, студенттеріме де дауыс көтеріп сөйлеген емеспін.

– Ұлы Дала перзенттерінің аузын ашса болды төгіле салатын шешендік сөздері мен мақал-мәтелдері, жыр-толғаулары неше жерден пәлсапалық мәнге ие болып, неше жерден ой қозғайтын бірден-бір ұлттық тәрбие құралы қызметін ұзақ замандар бойы атқарып келсе де, кешегі кеңес дәуірінен бері оны құлаққа ілетін ұрпақ қалыптаспай-ақ келеді.

Сол сапарларыңызда ең есте қалған сәттеріңізді де айта кетсеңіз.

Асты да, үсті де – байлық.

Қазіргі рухани дамуымыздағы ерекше мән берілуге тиіс өзекті де күрделі мәселелердің бірі – дін, дінге деген көзқарас.

Осы мақсатта шетелдерде ашылған әл-Фараби орталықтары өзге елдерде де қолдау тауып, олардың саны жақын арада 20-ға жетпек.

Бұл орталықтар ғұлама ілімін насихаттаумен бірге, ұлтымыздың тілі мен мәдениетін таратумен де айналысады.

Бұл ой жүзеге асса, ұлы ғұламаның туған жеріне де, жерленген жеріне де Қазақ елі ие болмақ.

Бұл ой жүзеге асса, ұлы ғұламаның туған жеріне де, жерленген жеріне де Қазақ елі ие болмақ.

Ал қалам мен қағазды өмірлік мұратына айналдырған журналист болу үшін бір ғана талпыныс жеткіліксіз екендігі де шындық.

Осы орайда, әріптесіміз, қазақ теле-радио журналистикасының қара нары, бүгіндері 80-нің сеңгіріне көтеріліп отырған Құсыман Игісін ағамыз мамандығын да, өзі ұнататын кәсіпті де жаңылмай тапқан деп айтуға болады.

Байқауымызша, Құсыман ағаның бұл белесте де жолы болған сыңайлы.

Кейінгі буын – бізге де дәріс берген Тауман Амандосов бастаған ұстаздар шоғырының алдын көріпті.

– Радиода қызмет жасап жүрсем де теледидарға аса қызығатын едім, – дейді сол кездерді жадында жаңғыртып.

Иә, аз ғана уақыт бірге қызмет жасап үлгерсе де, өзі өнеге тұтатын ұстазының жолын жалғастырған Құсыман аға «Мың да бір рахмет!» хабарын «Атамекен» деп өзгертіп, ұзақ уақыт бойы жүргізгені жұртшылық жадында.

Ал жиырма жасында өмірден өткен ақын қыз Шолпан Иманбаева, күш атасы Қажымұқан Мұңайтпасов, Рейхстагқа ту тіккен Рақымжан Қошқарбаев, екі мәрте Кеңестер Одағының батыры Талғат Бигелдиновтың кіндік қаны тамған Астана маңындағы Майбалық деп аталатын жер турасындағы деректі фильм де көрерменнің көзайымына айналғаны анық.

Себебі дәл осы кезеңдері аға буын өкілдерінің жадынан бүгіндері де өше қоймаған «Алтыбақан», «Атамекен», «Сұхбат», «Қымызхана», «Арай», «Көкпар», «Халық қазынасы», «Тамаша», «Парыз бен қарыз», «Айтыс» бағдарламалары ұлттық құндылықтарға шөліркеген жұртшылыққа таудан аққан тұмадай таңдайларына тиген болатын.

Жұмыс бөлмесіндегі компьютер клавиштерін сергек теріп отырғанына қарап, алдағы күнге де жоспарлары бар екенін аңғарғанбыз.

Ал алдыда әлі

Оны комиссияның өзі де нақты анықтай алған жоқ.

Іздеді де!

Екеуi де оңбай таяқ жеп, ауруханаға түсiптi.

Үшеуі де қимылсыз еді.

Ол кезекшіден кілтті алып, ішке кірді де қыздың бетін бері аударды.

Желтоқсан қырғынын ұйымдастырғандар тонын аударып киіп, әлі де билікте отырғанда, бұл сұраққа жауап күту қиын.

Кез-келген ақпаратты өз мүддесіне шебер орайластыра алатын Мәскеу өзге халықтарға сес көрсету үшін, көтерілісшілерді қайтсе де жазалауды мақсат тұтты.

Тағдырдың жазуымен қазақтың жерінде өмір сүріп жатқан басқа этнос өкілдері үшін де бұл бұлжымас қағидатқа айналуға тиіс деп білеміз.

Біз, желтоқсандықтар, бодан елдерді Тәуелсіздікке алып келген қасиетті де, қастерлі Желтоқсанның алдағы 35 жылдығын лайықты қарсы алу шараларын бүгіннен бастауды ұсынамыз.

Дүние шайқалып кетсе де, оның түбіне жететін қауқарым бар шығар.

Алды-арты тесік қуыс, қане, кірейін де шығайын…

Осы күйдіргенім де жетер!

Қай түкпірде жүрсе де, таңның атысымен күннің батысына дейін ойлайтыны, әйтеуір айласын асырып, жаратқанға бір қырсықтық жасау.

Бұл құдіреті күшті, оттан жаралған, құрметі де, дәреже бағы мен сән-салтанаты да жарасқан Ібіліс болса, саз балшықтан иленген адамсымаққа үлкен басымен қалай иілмек?

Жаны да жоқ, тәні де жоқ, қуыскеуде…

Өйткені Ібіліс Адам жаратылғанға дейін періштелер мен жындардың арасындағы ең құрметтісі де, қаһарлысы да еді, ақыл-пайымы, құдірет күші, әлеуеті жағынан оған ешкім тең келмес еді.

Бірақ олармен бірге өзі де қуылды.