Яғни, бүгінгі күннің өзінде ел жастары ұлттық-патриоттық, діни идеяларды саясатқа алып келеді деп айта аламыз.

Бүгінгі таңдағы философияның маңызды бөлігі ретінде прагматизмнің пайда болған уақытынан бастау алып, қазіргі күнге дейінгі теориялық түрде өзгерістері есепке алынады.

Сонымен қатар Абай еңбекке салғарттық танытуды, еріншектіктің халық санасын әлсіретіп, жоқшылыққа әкеп соқтыратынын, соңында әлеуметтік әлсіздіктің болатындығын қатты сынға алып, жұртшылықты еңбекке баулиды.

Байлықтың қадірін білмеген бақыттың кілтін таба алмайтындығы белгілі…Қазіргі қазақ қоғамында да осы секілді ыссырапшылдықтың салдарынан мемлекет экономикасында ауқымды мәселелер орын алып жатқандығы белгілі.

Ортақ түркі әліпбиі мен емлесінен қазақ әліпбиі мен емлесін бөліп алып, өз алдына дербес жол салды.

Ғалым кейбір таңбалардың диакритикалық белгілерінің артық екенін, алып тастауға болатынын, жаңа қаріптер немесе әр фонемаға жеке-жеке бір таңба арнауға болатынын білсе де, таңбалардың түптұрпатына өзгеріс енгізбей, сол күйінде қабылдады.

Ғалым жазу принциптері дұрыс анықталмаса, емледе жүйесіздік орын алып, өзара қарама-қайшы ережелердің пайда болатынын, бұл жазу мен тілдік коммуникацияны қиындататынын аңғара білді.

Куфаға қоныстанған сахабалардан тәлім-тәрбие алып, ілім үйренген табиғин буыны өкілдерінің саны сахабалардан көп болмаса кем болған жоқ [9, 49 б.].

Ол аталмыш еңбекте Әбу Ханифадан риуаят етілген хадистерді қайталанып келгендеріп алып тастап, фиқһ тақырыптарына қарай топтастырған.

Әл-Коняуи алдымен хадистердің тізбектері мен қайталанып келгендерін алып тастап, оны «әл-Муғтамад Мұхтасар әлМуснад» деп атаған.

Ол бұл еңбегін хадистердің тізбектері мен қайталанып келгендерін алып тастап ықшамдаған.

Күнделікті өмірде жиі кездесетін өсиет пен мирас қалдыру, мәйітті жерлеу рәсімі, қайтыс болған кісіні еске алып дұға жасау, үлкендердің есімін ырымдап жаңа туған нәрестеге беру сынды әрекеттердің барлығы өлім мен өлімсіздік құбылысының адам өмірінде қаншалықты маңызды екендігін көрсетеді.

Олардың пікірінше өлім қорқынышынан құтылудың ең тиімді жолы өлімнен қашу емес, керісінше оны көбірек еске алып, ойлану.

Өйткені ажал, олардың жиған бүкіл байлығын бір мезетте уысынан тартып алып, мақрұм етеді.

Адамзат тарихының қай кезеңін алып қарасақ да зұлымдықтың тоқтамағандығын көруге болады.

Қорыта айтқанда біз өлімді, қай тұрғыдан алып зерделесек те, адамнан ажырамайтын құбылыс екендігіне көз жеткіземіз.

Қай тілдің беделі қай деңгейде болады?» деген секілді сұрақтардың жауаптары бүгінгі күні білім алып жатқан жастарға тығыз байланысты.

Таңертеңнен бастап студент өзімен бірге диктофон алып жүрді.

ғылымның дамуы ғылымның өзгеруіне де алып келетіні сөзсіз.

Жоғарыда көрсетіп кеткеніміздей шығармада көп деңгейлі концепт кең қолданылған және бір бейне немесе оқиға бірнеше ойдың қалыптасуына алып келеді.

– Бұдан мың жыл, мың жарым жыл бұрын Ордос, Қытай қорғанынан Дунайға дейінгі аралықты түгел алып жатқан ұлы түрік жұртының ежелгі тұрмыс-жайын, салт-дәстүрін жиырмасыншы ғасырға дейін сақтап келген тікелей мұрагері, ең соңғы жұқанасы – мына біз боламыз» деген тұстан тарихы терең түркілердің мұрагері екенімізді мақтан тұта отырып, ары қарай тарих сахнасында өз ерекшелігімізді жоғалтып, өзге елдің езгісімен басқаға айналуымыз мүмкін деген ойды «ең соңғы жұқанасы – мына біз боламыз» деп айтып өтеді.

Екі өлеңде де үкі қаңыраған, қираған, қараусыз жерде ән айтушы бейнесінде орын алып тұр.

Бүгінгі күнге дейін олардың арасында әлдеқандай себеппен қолға түсіп қалған үкіні иесінен сатып алып бостандыққа қоя беру тәртібі бар.

Мәселен, «Талайлы құл мен Әйім қыз» дастанында алып тұлғалы батырды үкіге теңеген сөз орамдары төмендегідей:

Ер екен піл аяқты, алып күшті

Қорыта айтқанда, үкі қауырсынын тағу дәстүрінің тамыры сақ, ғұн тайпаларынан бастау алып, бүгінге дейін жалғасып келеді.

Жасынан алғыр Низами зеректігінің арқасында ерте жан-жақты білім алып, өзі де өлең жазумен айналысады.

Низамидің қай шығармасын алып қарасақ та, билік басындағы патшаларға, хандарға ғибратты ой салады.

Абай болса «Өзіңе сен, өзіңді алып шығар, еңбегің мен ақылың екі жақтап», – деп еңбек тәрбиесіне баса назар аудартады.