Сондай-ақ сахнаға жан бітіріп, жылдар бойы еңбек етіп келе жатқан Серік Нұрхалық, Кендебай Темірбайұлы, Аман Қожабеков, Мәкен Нұрмұхамбетова, Әлихан Ыдрышева, Мұса Әжібеков, Базарбек Тоқымтаев, Сағындық Жұмаділ, Ғалия Темербаева бастаған өнер иелерімен бірге ізін жалғап келе жатқан орта буын Аян Қожбанова, Абай Нұғманов, Сандуғаш Мұңайтпасова, Дастан Пышанов, Ақмарал Төлеуова сынды біртуар таланттар қызмет атқарып жүр.

Хәкім Абайдың мерейтойына орайластырылып Куала-Лумпурдегі Малайзияның Ұлттық кітапханасы жанынан Абай атындағы «Қазақ әдебиеті» газеті мен мәдениеті орталығының ашылуы да осы рухани туыстықтың заңды нәтижесі сияқты.

Жоғарыдан түскен қатал талап бойынша, Абай мен Фурманов көшесінен ары өткендердің бәрі де кінәлі болуға тиіс болатын.

15 жасында «Абай» эпопеясын оқыды, сенбедім.

Мен Аллаға сенемін, Абай «Алланың өзі де рас, сөзі де рас» деді ғой.

Сол Абай туралы сөйлесер едік деп ойлаймын.

Орал алыстан орағытып, өзі меңгердім деп ойлайтын тақырыбы – Абай заманына барып қайтып, қысқа мойынын қос иығына жасырып, шіңкілдеген шыңылтыр жұқа дауысымен біраз әңгіменің басын қайырды.

«Абай…

Соңында келе жатқан Оралдың «Абай…

Мұхтар Әуезовтің 100 жылдық мерейтойына орай 1997 жылы «Абай жолы» роман-эпопеясын орыс тілінен парсышаға аударған.

АБАЙ ЖАН ДҮНИЕСІНІҢ КІРШІКСІЗ ТАЗАЛЫҒЫ ОҚЫРМАНДЫ ТЕБІРЕНТПЕЙ ҚОЙМАЙДЫ.

– Назлы ханым, қазақтың заңғар жазушысы Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» роман-эпопеясын парсышаға аудардыңыз.

Басшылық Иран-Қазақстан арасындағы әдеби-мәдени әріптестікті күшейту үшін маған М.Әуезовтің «Абай жолын» аударуға тапсырма берді.

– «Абай жолы» маған қатты ұнады.

Осы романды аудару арқылы қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының әрі өнегелі, әрі қасіретті ғұмырын кеңірек танып-білгеніме қуаныштымын.

Абай – қазақ халқының бағына туған тұлға.

Тағы бір қосарым, «Абай жолының» авторы Мұхтар Әуезов туындыдағы оқиғаларды шынайы, әсерлі, жан-жақты суреттегенінен оның халық арасында ұзақ өмір сүріп, өз ұлтының салт-санасын, тыныстіршілігін, дүниетанымы мен мәдениетін толық сіңіргенін түсінесің.

Осы орайда, Абай Құнанбайұлының 175 жылдық мерейтойымен қазақ жұртын және әлемнің барлық елін құттықтаймын!

– 23 жыл бұрын «Абай жолы» парсы оқырмандарына парсы тілінде 2000 данамен жол тартыпты.

«Абай жолын» Иранда қайтадан басып шығару керек пе?

«Абай жолы» – Лев Толстойдың, Федор Достоевскийдің шығармалары сияқты мәңгі өлмейтін туынды деп ойлаймын.

«АБАЙ ЖОЛЫ» РОМАНЫН ҚЫЗЫҒЫП ТӘРЖІМАЛАДЫМ.

– Жоғарыда «Абай жолын» бір жылдан астам уақытта аударғаныңызды айттыңыз.

Қазақ халқымен «Абай жолы» арқылы таныстым.

– Әртүрлі бағыттағы кітаптарды тәржімаладым: бастапқыда психология, бала тәрбиесі; кейін өнер (Ван Гог нақыштары, бейнелеу өнеріндегі композицияның тарихы, сурет салуға үйрету, ойып өрнек салу және т.б.); әдеби зерттеулер (Фирдоуси шығармашылығы Ресей шығыстанушылары көзімен); проза (қазақ жазушысы М.Әуезовтің «Абай жолы», пәкістандық қаламгер Шоукат Седдиқидің «Разия бегім» романы, әзірбайжан жазушысы Қалам Мұхаммедовтың «Бардия» кітабы, орыстың сөз зергері Федор Достоевскийдің «Ойыншы» романы, Варлам Шаламовтың «Колыма қиссалары» атты 4 томдық кітабы, Ольга Петрочуктың «Ван Гог нақыштары», Светлана Алексиевичтың «Чернобыль дауысы», Андрей Белыйдың «Петербург» романы және т.б.).

Өткізілген шаралардың нәтижесінде біз Абай рухына, оның мұрасына жақындай түстік пе?

Абай, оның мұрасы өткінші нәрсе емес.

Президент және үкімет әл-Фараби мен Абай жылын белгілей отырып, аса маңызды мақсатты – ұрпақаралық сабақтастыққа, сол арқылы әлсіреген ұлттық руханиятқа дем, қуат беруді көздеді.

Ол Абай мен оның ізін ала, «Оян, қазақ!» деп атой салып, өмірге келген буын арасындағы өзара рухани, шығармашылық сабақтастық еді.

1951 жылы маусымда Ұлттық ғылым академиясында Қ.Сәтбаевтың төрағалығымен, партияның орталық комитетінің хатшысы І.Омаровтың қатысуымен Абай мектебіне арналған үшкүндік дискуссия нәтижесінде оған қатысқан М.Әуезов, С.Мұқанов және басқа белгілі тұлғалар ұлт руханиятына пайдалы ортақ бәтуаға келе алмай тарқады.

Мәселе мынада: Абай мұрасын жалғастырушы, сол бір қиын заманда оның мұрагері мен иесі міндетін атқарған буын – ол алаштық буын еді.

Қайталауға тура келеді: Алашсыз – Абай тұл.

Ал

Музейдің бұл бағалы коллекциясында Абай, Шәкәрім, Құрманғазы, Дина, Жамбыл, Қазанғап, Ақан сері, Біржан сал, Кенен, Сүгір, Ахмет Жұбанов, Нұрғиса Тілендиев және т.б.

Сонымен қатар, келушілердің назарын өзіне аудартып тұратын ерекше үш ішекті домбыра Абай Құнанбайұлына тиесілі.

Абай бірнеше саз аспабын жасатып, өзінің төл ұрпақтары мен айналасындағы әнші-күйші, ақындарға сыйға берген.

Оны Абай мен ұлы Ақылбай қолданған.

1959 жылы Исраил дүние салып, кейіннен қыздары жәдігерді Семейдегі Абай Құнанбайұлының әдеби-мемориалдық музейіне тапсырған.

Абай домбырасының осы түпнұсқасынан басқа 4 көшірмесі жасалған.

«Сен де бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та, бар, қалан» деген Абай сөзінде осы өмірдің мәні де, сәні де тұрған сияқты

Абай – ұлы ойшыл, ұлы философ.