Елдің үнемі көз алдында жүретін молдалар көп жағдайда халықтың сынымен қоса алғысына да бөленеді.

Кейде көп отырып қаламыз.

Ағай біз отырған бөлмеге жайлап келіп, жайсаң дауыспен: «Осы жесірлер неге көп сөйлейді?» дейтін.

Кейін өзім жесір қалғанда ағаның сол сөзі есіме түсіп, көп сөйлемеуге тырысатын болдым.

Бірақ Жұмекеннің домбырасын баласына да, немересіне де көп ұстатпаймын.

Әзағаның әкесі мен Жұмекеннің атасы көп араласқан достар екен.

Әйтеуір апам жаз болсын, қыс болсын тұзға көміп сақтап, қонақ келгенде көп етіп етке қосып асады.

Бағашар мінезі тұйық, көп сөйлемейтін жігіт еді.

Аталарым мен әжелерімнің қойған сұрақтарына, Қаныш аға Жезқазған даласында мыс кенінің мол қоры бар екенін, алдағы уақытта табылатын әлі де көптеген басқа да кен байлықтары көп екенін айта келе, енді шамалы жылдары осы жерде үлкен қала болатынын, Қарағандыдан теміржол келетінін, кенді өңдейтін үлкен фабрикалар мен завод салынатынын айтқанда бірі сеніп, енді біреулері сенбестік білдірген.

Әкемнің туған інісі «Сүтемген Бүкіров (1921-1996жж.) Жезқазған қаласында көп жылдар елеулі еңбек етті.

Ақырында: «Таисия Алексеевна, сеніміңізге көп рақмет, бірақ мен Қаныштай зор тұлғаны дұрыстап суреттей алмаймын ба деп жасқанамын.

Қарсақбайда Қ.Сәтбаевтың үй-мүзейінде болдық, көп естеліктер айтылды.

Сүтемген көкемнің артында өзі ұйымдастырып, көп жыл басқарған «Қазақмыс Корпорациясы» ЖШС-нің Қ.И.Сәтбаев атындағы мұражайы, бірінші басқарушы әрі ұйымдастырушысы болған Жезқазған аймақтық мұражайы жұмыс істеп тұр.

көп еңбек сіңірді, жетекшілік жасады.

Өскенде әкенің ауыр еңбегін жеңілдете аламын деген ой Жеткергенді көп мазалайтын.

Жұбайы Базар екеуі өсіп келе жатқан екі ұлына жақсы тәрбие бере отырып, қатарынан қалдырмауға көп күш жұмсады.

Көп ұзамай кенеттен Ұлы Отан соғысы басталды.

Қос ұлынан айырылған бұл кісілер көздерінен жас сорғалап, төсектерінен тұрмай қалған кездер көп болды.

Көп салалы шаруашылық қызметтің ауырлығына қарамастан Жеткер 5 жыл абыройлы жұмыс істеді.

Көп ұзамай үйге келін түседі.

Жетінші карашада Ақтау қаласынан көп жер қашықта тұратын Жаңаөзенге баруға жол түсіп, ұшаққа Қызылордадан билет іздедік.

Қандағашқа таңертең сағат бестен өте жеттік Дала едәуір салқын вагонда жолаушылар көп.

Үй иесі Жеткер: – Мал сойылып, қазанда қайнап жатыр, асты тастап қалай кетесіздер, – деген сөзді айтқанда: – Жеткер, келін екеуіңе көп рақмет.

«Көп жаса, қарағым, бақытты бол!» дейміз ұлына да, қызына да.

Әсіресе соңғы жылдары апам ерекше көп оқыды.

Көп қабатты үйде тұрдық.

Бұдан бөлек ақынның туған күні құрметіне оңтүстік аймақтық ақындардың арасында «Ақынға парыз көп ойлау, Артық та емес доп ойнау» атты кіші футболдан жолдастық кездесу өтті.

Мысалы, әлеуметтік желілерде көп отырмаймын, көп сурет салмаймын, пікір де жазбаймын.

Мысалы, әлеуметтік желілерде көп отырмаймын, көп сурет салмаймын, пікір де жазбаймын.

Көп адам осы нұсқа деп ойлады.

Бала кезден жер үйде туып-өскендіктен болар, жер үйдің пәтерге қарағанда көп артықшылықтары бар деп ойлаймын.

Қазіргі таңда өте талантты, мықты жастар өте көп.

Ал бізде бүкіл салада мемлекеттің қадағалауы өте көп.

Жалпы бізде қыздар көп болды – солардың бесеуінің аты Гүлнәр еді.

Болатындай жөні де бар: еңбек өтілі көп, ақыл тоқтатқан қыз.

– деп хабарлады, – Ең көп балалы курстасымызға!» Ырымшыл қазақ баланың санын айтпайды ғой, біз де жария етпей-ақ қоялық.

Менің тіл табиғатын тануымша, біріккен сөз дегеніміз, шынында да, қос түбірлі немесе көп сыңардан тұратын сөз.

Бірақ қос және көп түбірлі сөздің бәрі біріккен сөз бола бермейді.

Ал енді қос және көп түбірден тұратын, бір мағынаны білдіретін мына сөздер қалайша біріккен сөз бола алады: итжейде, Түргенкент, бозторғай, қараторғай, Қыдырбекұлы, Қуантайжан, атамекен, т.т.

Өйткені бұлар біріккен сөз емес, жай ғана көп түбірлі сөздер.

Демек көп түбірлі сөздің бәрі біріккен сөзге жата бермейді.

Тіліміздің табиғатына түсіне қарасақ, «Біріккен сөз деп, қос және көп түбірлі сөздің бір немесе екі сыңарының да өзінің бастапқы тұлғасын үндестік заңына сәйкес өзгертіп барып бірігуін айтамыз» деген қағида шықпай ма?

Ал сөз тіркестерінде, күрделі сөздерде айтылмай, естілмей тұрған дыбыс өз тұлғасын сақтап жазылады: айта алмадым («ай – талмадым» деп айтылады, бір «а» айтылмайды, айтугерек (айту керек), көб адам (көп адам), қырығекі (күрделі сан есім; қырық екі), қарала (күрделі сын есім;қара ала), т.с.с.

Мұндай қайталау өте көп.

Басты кінәсі – диктаторлық тұрғыда жасалған, тіліміздің табиғи болмысына қайшы ережелерге көп орын берілген.