Бұл заманның ағысынан қалмау ғана емес, ұлттың өткенінен де қол үзбеуі деп түсінуіміз керек.

Қырда жылқы дүбірлеп жатса, арқасы жыбырлап жататын қазақылығымызды сақтау үшін, ержеткен баланың «атқа мінуді» «атқа отыру» деп айтпауы үшін бала жастан қанында бар ұлттық болмысқа тәрбиелеуіміз керек.

Ендеше түр-түс атауларын қазақы қалпын сақтап қолдану мен заманауи жаңалықтарға қарай дамыту біздің міндетіміздің бірі болуы керек.

Зерттеуші Талшын Сағыныш kazakh.tv сайтына жариялаған пікірінде: «Сібір шебінің әскери бастығы генерал-майор Веймарн Сыртқы істер коллегиясына жолдаған құпия баяндамасында: "Қазақты тыныштандырып жуасыту үшін қуат қоры – жылқысынан айыру керек" десе, ХХ ғасырдың басында Зайсан өңірінде қызметте болған казак атаманы Рябушкин: "Қазақ атқа мінсе ерленіп кетеді, ешкімге бағынбайды.

Бұларды бағынышты ұстауүшін жылқыдан айыру керек", – депті.

Ендеше, келер ұрпақ қазақтың ұлттық кодын, қазақ тіліміздің ғасырдан ғасырға ұласып келе жатқан құнды қаймағын жоғалтпау үшін мал шаруашылығын, оның ішінде жылқы шаруашылығымен айналысуды тоқтатпауымыз

Романның алға қойған көркемдік- идеялық мақсаты да осы болса керек.

Бір қараған жағдайда олар керек те сияқты көрінуі ықтимал, бірақ байыптап үңілетін болсақ, солардың баршасы авторлық мүддеге қызмет етіп тұрмағаны аңғарылар еді.

Қазіргі романистер алдында тұрған міндет сол елеулі проблемаларға әлеуметтік-психологиялық талдаулар жасап, тың көркемдік-идеялық ойларды алдыңғы қатарға шығара білу болса керек.

Сол кезеңде әдебиет тарихын жасау үшін алдымен, фольклорды жинау керек, оны оқулықтарға кіргізу, хрестоматияларға енгізу қажет деген ұсыныстар айтыла бастады.

Ақын-жазушылар әдебиет тарихын жасау үшін алдымен, фольклорды жинау керек, оны оқулықтарға кіргізу, хрестоматияларға енгізу қажет деген ұсыныстар айта бастады.

Ә.Тәжібаев: «Ел әдебиетін жинауға кіріселік» атты мақаласында: «қазіргі міндеттің үлкені көп болып халық әдебиетін жинау, өткен ақын, жазушылардың (діншіл, ұлтшыл болсын бәpiбip) еңбектерін құрастыру, өздерінің, өмip тарихтарын тексеруболу керек» [2, 3] – деп, халықәдебиетінің басын құрау, жинау өзекті мәселе екенін айтады [3, 3].

Ө.Тұрманжанов «Қазақ әдебиетін оқыту туралы» мақаласында фольклорды әдебиет пәніне енгізу мақсатын алға қоя отырып, әр ұлт мәдениетінде eкi мәдениет бар, соның iшiнeн тек пролетарлық мәдениетті пайдалану керек деген кезең идеологиясын негізге алып, халық мұрасын таптық тұрғыдан саралап, оны пайдалы, пайдасыз деп бөліп пайдалануды ұсынады.

О.Исаев өзінің хатында жаңа мәдениеттің, әдебиеттің негізін жасау қажет деп айта келіп, «Жаңа тарихты жасап, жаңа мәдениетті туғызу – өзіңе дейінгінің бәрін ұмытып кету керек, білмеу керек деген сөз емес», – деп ой түйеді [5, 3].

О.Исаев өзінің хатында жаңа мәдениеттің, әдебиеттің негізін жасау қажет деп айта келіп, «Жаңа тарихты жасап, жаңа мәдениетті туғызу – өзіңе дейінгінің бәрін ұмытып кету керек, білмеу керек деген сөз емес», – деп ой түйеді [5, 3].

Жауап хаттың біз үшін маңыздылығы – Қазақстан баспасынан халық әдебиеті үлгілері 40 баспа табақ болып жарыққа шығатындығында, халық әдебиетін жинауға айрықша бригада сайланып, ұжымдық шаралар жасалғанында және халық әдебиетін жинау маңызды іс ретінде бағалануында болса керек.

Салтыков- Шедринмен өзара идеялық байланыстарына осы тұрғыдан қарау керек.

Абайдың Лермонтовты: «Махаббаты ашумен уланған, ерекше ызаның ақыны»- деп бағалауының мәнiсi осыған байланысты айтылса керек.

Керек қой көңiлдi үмiт тебiрентсе.

Кеше кім еді олар, ал бүгін кім – жан-жақтарына қарау керек қой Бұл

Ұмытпасам аты Қасымбек болу керек.

Онда Астанаға барғанда о баланы тауып алып, дұрыстап танысып алу керек екен (Асылбекұлы С., 2015, 272) – деуі Айдардың баюдың жолында ештеңеден тайынбайтындығы, адамдарды

«керек», «керекемес», «пайдалы», «пайдасыз» деп бөлетіндігі анық аңғарылады.

Біріншіден, ислам ілімі негізінде қалыптасқан рухани құндылықтарды насихаттау үшін, екіншіден, қазақ әдебиеті тарихының даму барысын бағамдап, әр кезең әдебиетінің өзіндік өзгешеліктерін айқындау үшін, үшіншіден, қазақ-шығыс әдеби байланыстарының негізгі факторларын, алғы шарттарын, бір-біріне тигізген ықпал-әсерін анықтау үшін керек.

Рухани жаңғыру арқылы тарих қойнауына енген қазақ романдарындағы ұлттық кодтың зерттелу аясын кеңейту және қазіргі қоғамда өзекті тақырып екені насихатталу керек.

Мұқағали эпитет, теңеулерді мол қолданды дегенде, ол басқа қаламгерлердің бұл тараптағы табыстарын қайталады деген ұғым тумауы керек, керісінше, ақын өзінше, жаңа, тың теңеулер мен эпитеттер тудырды.

Бұлайша, бір тақырыптың әр ақында қайталануы ешуақытта аударма деп танылу керек емес.

Олар өткеннің ғана рухани мұрасы, тарих қана емес, бүгінгіні де бағамдап, келешекке ой айту үшін де керек.

Ендеше төңіректен із қарау керек...» (Әшімханұлы Д., 2000: 118).

Бұл жазушының көркемдік шындықты бейнеленуде мифтік образдарды пайдаланудағы суреткерлік шеберлігін танытса керек.