Лепехин бастаған экспедиция келеді.

Ердмань Эльтон және Басқұншақ көлдерін зерттеуге келеді.

Араға үш жыл салып 1829 жылы ол жанына аптекарь Клаусты алып қайта келеді.

Перовскиидің нұсқауымен Даль шенеуніктік қызметпен Петербургтен Орынборға келеді.

Экс- педиция Владимировка арқылы Хан Ордасына келеді [2:16].

П.Вагнер Индерскіден жалғыз өзі Гурьевке және Алексан- дровск портына келеді.

Бэрь келеді.

Троицкийлер кірген ғылыми – зерттеу экспедициясы келеді.

Қазақтардың малдарының түрлерімен танысуға және мал арасында жиі кездесетін оба індеттерінің шығу себептерін анықтау мақсатында Харьков ветеринарлық училищесінің профессоры Э.Островский сапармен келеді.

1870 жылы Бөкей Ордасына жер астындағы тұз көлдерін зерттеуге инженер-технолог Никитин- ский келеді.

Ғұндар не себептен оңтүстікке төне береді және бұған оларды қандай күш итермелеп отырды деген мәселе төңірегінде көптеген ғалымдар өз ойларын айтып һәм жазып келеді.

Бұл ретте, тағы да Еуразия кеңістігіндегі мемлекеттілік дәстүрдің қалыптасуы мен дамуындағы ғұндардың рөлін айырықша атап өтуге тура келеді.

Ғұндардың жазуы болған, бол- мағаны туралы тарихшылар арасында көптен пікірсайыс жүріліп келеді.

Бұл да ежелгі әтшеге (Тәңірқұттың әйелі-авт.) тура келеді.

Жетіжар обаларындағы зерттеу жүргізілген ескерткіштердің барлығына ортақ нәрселер бар екенін айта отырып олардың орналасу ерекшелігі мен ішкі жерлеу салттары Жетісудың сақ үйсін дәуірі ескерткіштеріне сәйкес келеді дейді.(б.з.д...

Ал бұл кезеңге дейінгі қыш ыдыстар шүмексіз, тұтқасыз өрнегі жоқ күйінде болып келеді.

Армян жазулы қыпшақ ескерткіштері тілінде қолданылған -а, -е тұлғалы көсемшелерінің беретін мағыналары жағынан қазіргі түркі тілдерімен сәйкес келеді.

Сөздіктегі -ү, -ұ, -у - мен келген көсемшенің барлығы қазақ тіліндегі -ып, -іп, -п жұрнақты көсемшеге сәйкес келеді.

Армян жазулы қыпшақ ескерткіштері тілінде -гынча (-гинче, -кынча, -кинче) көсемше тұлғасы қазақ тіліндегі -ғанша тұлғасына сәйкес келеді.

Көне және орта ғасыр ескерткіштеріндегі көсемше формалары қазіргі тіліміздегі көсемшенің белгілеріне дәлме-дәл келеді.

1736 жылы Орынбор экспедициясының құрамында болған, ағылшын Джон Кэстль Кіші жүз ханы Әбілхайырдың ордасына келеді.

қазақтың бәрі жұмысқа қаншалықты жалқау болса, бұл халықта олардың әйелдері соғұрлым еңбекқор келеді.

«Әйелдер әдемілеу болып келеді: әртүрлі тайпалардан араласқан азиялық халық ретінде қалмақтарға көбірек ұқсайды: денелері тығыз, бала тәрбиелеуге ерекше қабілетті.

Етіктері – әртүрлі теріден тігіледі, биік өкшелі қызыл және қара түсті болып келеді.

Қазақ әйелдерінің тұрмыстағы, отбасындағы жағдай туралы тарихшы былай дейді: «Қазақ халқының әйелдері ерлеріне ерекше құрмет көрсетеді және ерлеріне қарағанда өте еңбекқор келеді.

Ал әйелдердің көйлектері ерлердікінен аз ғана айырмашылықты болып келеді.

Етіктері ерлердікіне ұқсас келеді.

Күйеуге шыққан әйелдің бас киімі қиылған конус тәрізді болып келеді.

Әйелдер туралы айтар болсақ, моңғолдық кескін-келбет қатты көрінбейді, жас кездерінде сүйкімді болып келеді: 16-20 жастағы қыздар ерекше көз тартарлық, 25 жасқа дейінгі жас әйелдер де олардан қалыспайды, бірақ мен егде жастағы тартымды әйелдерді мүлде кездестірмедім.

Әйелдер ерлерге қарағанда семіруге ерекше бейім келеді» [5, 251-252 б.].

Қазақ әйелдерінің киім киісіндегі бай, ауқатты әйелдердің киімдеріндегі ерекшелікті В.В.Радлов өз еңбегінде керемет жазады: «Әйелдердің сыртқы киімі ерлердікіне ұқсас келеді.

Қазақтардың көйлегі кең және ұзын болып келеді, олар татар қыздарының көйлектеріне ұқсас келеді.

Қазақтардың көйлегі кең және ұзын болып келеді, олар татар қыздарының көйлектеріне ұқсас келеді.

Әдетте, бас киімдер иесінің жағдайына байланысты әртүрлі болып келеді.

Әйелдердің шалбары мен етігі ер адамдардікіне өте ұқсас келеді, бірақ қазір қазақ әйелдері жұмсақ татарлық етіктер мен кәлөштер киеді.

Бұл көрініс бірден байқалады, себебі қыздар әдетте өте жақсы киінеді және көп жағдайда таза және ұқыпты болып келеді.

Әйеліне қатал, тіпті дөрекі болып та келеді.

Дегенмен қазақ әйелдері қалмақ әйелдеріне қарағанда үлкен еркіндікке ие болып келеді.

Ғалым ешкі малы жөнінде былай деп жазады: «Қазақ даласында отар-отар ешкі болмайды, оны тек кедейлер ғана азын-аулақ ұстайды, шамамен 100 қойға 12 ешкіден келеді.

Қазақ ешкісінің басы шағындау, дөңестеу, үлкен құлақтары артқа қайырылған, мүйізі үшкір, ұзын, мойны ұзын жіңішке болып келеді.

Ә.Н.Бөкейхановтың айтуынша, «Қазақ қойы кеңістікті жақсы сезінеді, 10-20 шақырымдық жайылымнан қотанды адаспай тауып келеді, ересек қойлар күздеу мен қыстаудағы шөбі шүйгін жайылымдарды жазбай таниды, қазақтар қыстың ауыр жылдарында қарды қай жерде аршу керек екенін біле алады.

Бұл еңбектер жанры жағынан заманхат, естелік, ойтолғау, сұхбат, теориялық негіздеме, аналитикалық талдау, теориялық болжам, тарихи талдау болып келеді.

алып келеді.

Оның ілімі бойынша қоғамның құрылымы әлемнің құрылымына сәйкес келеді.

Ауылдың шетіндегі және 3 шақырым қашықтықта орналасқан алма бағы ауылдың ғана емес сырттан келетін қонақтарға дәмді алмасынан ауыз тигізуде.Батық ауылының қазіргі жағдайымен табиғатын қорытындылай келе, ауылдың тұрмыс-тіршілігі мен әл- ауқаты жақсарып келеді.Туристікмүмкіншіліктері Батық ауылының табиғатын сөзбен жеткізу мүмкін емес.